2 năm rồi

Thật ra mình chỉ muốn đánh dấu ngày mình vào nghề báo và cũng là ngày mình làm việc tại Esquire Vietnam được 2 năm thôi.

2 năm là một chặn đường không dài trong sự nghiệp của đời người. Nhưng với mình, 2 năm đó là quá trình thay đổi rất nhiều thứ của bản thân. So với trước, quan điểm sống, lối sống, suy nghĩ, ứng xử của mình đã ít nhiều khác đi và có thể nói là nó thay đổi theo chiều hướng tích cực hơn. Âu đó cũng là ơn Chúa!

Nghề báo đến với mình rất tình cờ. Và như mình cũng đã viết vào ngày này năm trước là chẳng ai trong gia đình và cả bản thân mình cũng không nghĩ mình sẽ bước vào nghề này. Cú rẽ ngoạn mục qua nghề nhiều thị phi này sẽ không xảy ra nếu không có sự tin tưởng của một người anh và cũng là sếp mình bây giờ. Đã từng có người hỏi anh vì sao lại chọn một đứa dở ẹt, lười biếng và tệ như mình vào làm ở một vị trí nhiều người mong muốn và sẵn sàng giành lấy. Anh kể là chỉ vì anh tin mình làm được. Phải nói thật là mình luôn mang ơn những người đã tin tưởng và trao cho mình cơ hội như vậy! Và mình luôn cố gắng hết sức vì sự tin tưởng đó.

 
Cũng may là mình được làm việc ở một tờ báo danh tiếng, nội dung đa dạng và có chiều sâu. Mình cũng không dính vào bất kỳ thị phi hay bè phái nào là một điều đáng vui. Đó cũng là nhờ sếp, các anh em đồng nghiệp, cộng sự đã tạo nên một team có cách làm việc chuyên nghiệp, thẳng thắng và vui vẻ. Nó là động lực để cày bài, chạy deadline, căn mắt làm layout báo trong suốt 2 năm qua của cả team. Đó là công sức, thành tựu chung của mọi người chứ không của riêng ai cả!

Đã có 2 năm rất vui với nghề báo và chắc sẽ còn nhiều năm vui nữa! Lại đi tiếp thôi!

[Sách] Ngựa Thép – Phan Hồn Nhiên

Con Đường Tìm Lại Chính Mình
(Viết cho Esquire Vietnam số tháng 9-2015)

Cuộc đời luôn thử thách con người và làm họ thanh đổi

Phan Hồn Nhiên được biết đến với những tác phẩm mang phong cách kỳ ảo dành cho lứa tuổi teen như Máu hiếm, Chuỗi hạt Azoth, Luật chơi, Hiện thân… Ngựa thép (Nhà xuất bản Trẻ phát hành. Giá bìa: 95.000 đồng) có lẽ là một tác phẩm khác biệt nhất của Phan Hồn Nhiên với những ý tưởng mới lạ và sâu sắc. Ngựa thép không là một tiểu thuyết dài mà gồm ba câu chuyện với những vấn đề khác nhau.

Phan Hồn Nhiên mở đầu Ngựa thép với Cơ thể. Đó là mối quan hệ vợ – chồng, mẹ – con, cha dượng – con vợ, chị – em và người yêu giữa người vợ tên Anna, người chồng tên Bách, người con là Sơn và cô em gái của Anna, Anne. Họ rơi vào vòng xoáy của những yêu thương, căm ghét, thù hận, tha thứ, bao dung, và quên lãng…

Tiếp theo là câu chuyện Bên bờ biển giữa hai anh em sinh đôi sống xa nhau nhiều năm. Người anh là một doanh nhân thành đạt, sống nguyên tắc và luôn cẩn trọng. Trái lại, người em luôn phiêu lưu, mạo hiểm và làm mọi việc một cách ngẫu hứng. Một ngày, hai anh em hẹn nhau trên một hòn đảo. Họ cùng ôn lại những kỷ niệm từ thuở nhỏ, những bí mật riêng tư. Họ phơi bày những nhận xét về nhau, những điều cả hai đã giấu trong lòng hàng chục năm qua.

Tập tiểu thuyết kết thúc bằng câu chuyện Pelikan với một nữ thiết kế đồ họa gặp tai nạn và bị mất một phần trí nhớ. Cô gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp hàng ngày và công việc vì đánh mất vốn ngôn từ cô tích góp sau bao năm sống. Số phận run rủi cô tìm đến nhà ngôn nữa trẻ S. để xây dựng lại kho ngôn từ của mình. Giáo trình S. chọn là quyển sách tên Pelikan kể về cuộc đời của một người đầu bếp. Mỗi buổi học, cả hai người cùng tìm hiểu một ít về cuộc đời của Pelikan, đồng thời cũng là một phần cuộc sống họ phải đối mặt hàng ngày.

Đặc điểm chung của cả ba câu chuyện là đều nói về những mối quan hệ giữa người với người. Chúng là quan hệ vợ chồng, cha mẹ con cái, anh chị em, những người xa lạ nhưng có cùng cảnh ngộ. Họ không có cuộc sống gia đình êm ấm, phải chật vật chống chọi với cuộc đời nguy khốn. Cuối cùng, có người bỏ cuộc nhưng cũng có người vẫn tiếp tục sống, tiếp tục chống chọi để tìm được hạnh phúc đời mình.

Ở tất cả câu chuyện, ngựa thép chỉ là nhân chứng trong một giai đoạn cuộc đời bão tố của câc nhân vật. Nó không dự phần vào số phận của họ nhưng lại có chỗ đứng trong tâm trí họ. Ngựa thép như một biểu tượng cho sự kiên cường, dám đương đầu và ước mơ của mỗi người. Họ mãi đi tìm chân lý sống, đi tìm hạnh phúc để tìm được bản ngã của chính mình.

Ở Ngựa thép, Phan Hồn Nhiên dựng lên những nơi chốn mờ ảo, kỳ lạ đến mức người đọc khó có thể xác định được nơi chốn cho dù nó được gọi tên rõ ràng. Nó khiến người đọc bức bối, nghi ngờ không gian nhân vật sống của các nhân vật quá nghiệt ngã và khốn khó. Rồi những câu viết trúc trắc, khó hiểu càng làm tăng sự bức bối đó lên bội phần. Phan Hồn Nhiên dường như không nhân nhượng với nhân vật của mình khi đưa họ vào những hoàn cảnh khó khăn. Chị liên tục thử thách họ, nghiền nát họ để họ nghiệm ra được ý nghĩa của đời mình. Dù trong khung cảnh bình yên nhất cũng không khỏi vương chút cay đắng. Có phải vì bản chất cuộc sống cũng luôn khắc nghiệt như thế?

[Sách] Cơ bản là buồn – Nguyễn Ngọc Thuần

Viết cho Esquire Vietnam số tháng 6-2015

Tôi đọc Nguyễn Ngọc Thuần từ rất lâu. Quyển sách đầu tay được phát hành của anh, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, dành cho thiếu nhi đã đoạt giải A cuộc thi Văn học Thiếu nhi “Vì tương lai đất nước” lần 2. Đó là một quyển sách đong đầy sự ngây thơ, trong sáng của một đứa trẻ sống giữa một gia đình và những người hàng xóm tốt bụng. Qua thời gian, những câu chuyện của anh “lớn” dần và mang nhiều trăn trở, mang hơi thở thời đại và xã hội hơn. Tiểu thuyết là nỗi buồn từ hai chiến tuyến bởi chiến tranh xâm lược không chỉ gieo rắc đau thương, mất mát ở nơi bị xâm phạm. Cả hai phía đều có những nỗi buồn không thể gọi tên.

X, nhân vật chính, là một cô gái cá tính và tình cảm. X là một cựu bartender, DJ rồi cô chuyển sang làm công việc quan hệ với những khách hàng khó nhằn của một công ty để họ ký hợp đồng. Những bản hợp đồng được ký trên giường dần làm X mất mục tiêu của cuộc đời mình. Duyên số đưa đẩy X đến công việc phiên dịch và làm hướng dẫn viên nghiệp dư cho những cựu binh từng tham chiến tại miền Nam thời kỳ chiến tranh chống Mỹ. Bản thân X cũng là con rơi của một chiến binh Mỹ với mẹ mình và chính điều đó đã tạo nên một mối liên kết vô hình, một sự đồng điệu giữa cô và các cựu binh.

Có nhiều lý do khiến các cựu binh năm xưa hăm hở quay lại nơi mình từng gieo chết chóc sau khi cuộc chiến kết thúc nhiều năm. Họ bị chiến tranh, bom đạn, cái chết ám ảnh. Những thứ đó bám theo họ hàng chục năm không buông tha và tạo nên một thứ thương tật tâm lý không thể chữa lành. Họ muốn về lại nơi mọi thứ khởi nguồn để mong có một kết thúc cho những ám ảnh năm xưa. Tuy nhiên, chiến tranh vẫn còn lưu dấu và thậm chí dấu ấn của nó đã in hằn quá sâu đến mức khó có thể xóa nhòa. Những hồ nước bị nhiễm độc, những đứa trẻ dị dạng, căn bệnh ung thư, những cái chết đau đớn, sự ghẻ lạnh của người đời chính là bóng ma chiến tranh còn đang lởn vởn. Các cựu binh quay lại và đối diện với bóng ma ấy, rồi họ bị nó ám nặng hơn, khó thoát ra hơn.

Trong hoàn cảnh đó, X gặp John với biệt danh Mỹ Ngáp, một cựu binh Mỹ, và vợ ông. John muốn về lại huyện Vĩnh Cửu, Biên Hòa, để thăm lại nơi ông chiến đấu. Hơn hết, ông muốn chữa lành vết thương trong tâm của mình. Tuy nhiên, một người thông báo rằng John có một đứa con rơi với người đàn bà tên Huệ. Đứa con rơi ấy là kết cục buồn thảm của một cuộc tình giữa người phụ nữ Việt và một chiến binh. Đứa con mang di chứng chất độc màu da cam được đặt cho cái tên có phần trớ trêu: Hữu Nghị.

Nguyễn Ngọc Thuần mang lối viết đặc trưng của mình vào Cơ bản là buồn. Những câu chuyện lần lượt trôi theo tuyến tính thời gian, không quá nhanh cũng chẳng quá chậm. Nó như một dòng suy nghĩ và cảm xúc dâng lên theo thời gian rồi bột phát và bình lặng vào phút cuối. Những đoạn đối thoại giữa X và John cũng như những người xung quanh cô đôi khi như lời độc thoại nội tâm của chính cô. Những trường đoạn ấy làm người đọc cảm nhận sâu sắc hơn những suy nghĩ về hậu quả của cuộc chiến tranh xâm lược và những nỗi đau mà nó để lại. Nội dung quyển sách không chỉ gói gọn trong câu chuyện hậu chiến và hậu quả của nó. Nguyễn Ngọc Thuần còn “thổi” vào nó những câu chuyện đậm tính thời đại: tình yêu đôi lứa, sự đánh đổi của tuổi trẻ, đam mê và lý tưởng sống. Những đề tài này tuy chỉ được đề cập thoáng qua nhưng đủ dựng nên một bức tranh đa sắc trong cuộc sống những người trẻ.

Cơ bản là buồn dĩ nhiên sẽ mang đến cho người đọc những nỗi buồn khó có thể diễn tả. Nguyễn Ngọc Thuần từng tâm sự trên Esquire rằng: “Tôi chưa bao giờ có ý định viết về chiến tranh, bởi không biết gì về nó. Cho đến khi tôi trực tiếp gặp cậu bé tên là Hữu Nghị, một nạn nhân chất độc màu da cam. Một câu hỏi được đặt ra là, nếu cháu là con tôi, thì tôi sẽ nghĩ thế nào?”. Vậy còn cựu binh John nghĩ thế nào về đứa con rơi không nguyên vẹn của mình? Còn bạn, bạn nghĩ gì khi có một đứa con như thế? Bạn sẽ thương xót, đau đớn, giận dữ, xa lánh hay sẽ yêu thương đứa trẻ hết lòng?

Chiến tranh đã qua đi từ rất lâu nhưng dấu vết của nó vẫn mãi còn hằn sâu trong tâm trí của nhiều người, nhiều thế hệ. Nó ám ảnh cả hai phía ở hai bờ chiến tuyến chứ không chỉ bên bị xâm lược. Cách tốt nhất để chiến tranh đi qua là quên lãng nó, tha thứ và yêu thương những con người bị nó ám ảnh.

một năm

Cuối cùng thì tháng 11 cũng gần kết thúc. Nhớ lại một năm trước, một ngày đầu tháng 11 tôi nhận được điện thoại thông báo nhận công việc mới ở một ngành mới. Trong hơn 20 năm sống, tôi (và cả ba mẹ tôi) chưa bao giờ thoáng qua ý tưởng tôi sẽ bước vào nghề báo. Lý do cũng khá đơn giản: trừ những kỳ thi tốt nghiệp các cấp, điểm văn của tôi chưa bao giờ quá 7 điểm. Cú rẽ bất ngờ vào nghề báo vậy mà đã hơn một năm rồi. Thời gian trôi nhanh thật.
Tính ra thì đây là công việc tôi làm lâu nhất từ lúc ra trường đến giờ (đã hơn 1 năm) mà vẫn còn thấy hứng thú và chưa bao giờ nghĩ đến việc sẽ bỏ. Công việc đôi khi rất nhàn nhã nhưng lắm lúc rất nhiều và mệt. Có những ngày thong thả đi cafe, đọc sách vì sếp cho nghỉ. Cũng có nhiều ngày cắm mặt ở công ty từ sáng đến sau nửa đêm mới về đến nhà và 9 giờ sáng hôm sau lai tiếp tục chiến đấu. Công việc thú vị, đồng nghiệp vui và cá tính, gặp nhiều nhân vật rất đáng ngưỡng mộ và học hỏi được nhiều điều từ họ. Đó cũng là nguyên nhân khiến tôi luôn yêu công việc hiện tại. Một điều khác nữa là công việc bắt buộc tôi phải liên tục đọc và cập nhật nhiều thứ mới mẽ và cả học những cách hành xử mà trước giờ tôi chưa bao giờ làm. Không thể nói là bản thân đã hoàn thiện hơn nhưng có thể nói là mình đã tốt hơn một năm trước kha khá.
Từ khi ra trường đến giờ tôi đã làm ít nhất 4 công việc và lần nào cũng là một ngành nghề khác nhau. Xem ra thì hồ sơ công việc của tôi không dày nhưng đủ làm người khác “rối” vì mức độ bay nhảy tung tăng. Khó có thể nói trước đây sẽ ra công việc tôi sẽ theo đuổi đến cùng. Nhưng ít nhất, bây giờ, đây là công việc tôi sẽ theo đuổi trong tương lai gần và còn chuẩn bị lên kế hoạch đi học thêm về ngành này.

Ừ thì một năm chung sống với nghề báo rồi đấy. Ít nhất thì đến giờ vẫn thấy mê nghề này và mỗi ngày đến công ty là một ngày vui!

[Sách] Dạ Khúc – Kazuo Ishiguro

Những Khúc Nhạc Đời

(Viết cho Esquire số tháng 9-2014)

Bất cứ sự nổi tiếng hay thành công nào cũng có cái giá của nó. Liệu chúng ta có sẵn sàng đánh đổi?

Dạ Khúc – Năm câu chuyện về âm nhạc và đêm buông là tập truyện ngắn đầu tiên của tác giả Kazuo Ishiguro. Tựa đề quyển sách gợi lên cảm giác buồn và trầm lắng với những cuộc đời và số phận khác nhau trên nền những bản nhạc du dương.
Tập truyện bắt đầu với câu chuyện tay guitar tên Jan bắt gặp ca sỹ Tony Gardner, người luôn được mẹ anh ái mộ. Tony đến Ý cùng vợ mình để hưởng thụ chuyến đi nghỉ cuối cùng trong cuộc hôn nhân của họ. Tony nhờ Jan đệm đàn để ông có thể hát tặng vợ mình khi bà đứng ở ban-công khách sạn. Khi họ kết thúc chuỗi bài hát của mình, vợ Tony vẫn ở trong phòng và khóc. Những bài hát như một lời chia tay cuộc sống hôn nhân của Tony và vợ mình. Dù có yêu nhau, thương nhau cách mấy, họ vẫn không thoát được số phận và sự xô đẩy của cuộc đời.
Tiếp theo là bốn câu chuyện về những con người ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới. Họ thành đạt, họ tài năng nhưng cuộc đời đẩy họ vào những ngã rẽ bất ngờ để rồi họ phải lựa chọn giữa đam mê và tiền bạc, tình yêu và danh vọng. Nhưng mấy ai có đủ dũng cảm để theo đuổi giấc mơ của cuộc đời mình tới cùng khi cuộc sống vẫn đầy rẫy bất công.
Dù ở nơi nào trên thế giới này, trong một căn gác nghèo, một căn hộ cao cấp hay khách sạn xa hoa, chúng ta vẫn thấy những người trẻ tuổi đầy ắp mộng mơ và hoài bão. Họ là những người sống với niềm đam mê âm nhạc của mình nhưng rồi thời hoàng kim đã qua hay cơ hội đổi đời vẫn chưa đến. Có người bỏ quên niềm đam mê của mình để đi một con đường khác. Trong một khoảng khắc định mệnh, họ nhìn lại và tự hỏi rằng liệu mình đang sống cuộc đời của bản thân hay một ai khác.
“Đêm buông” là lúc chuyển đổi giữa ngày và đêm. Kazuo đã lựa chọn khoảnh khắc cho các tập truyện của mình như hàm ý về sự đổi thay trong cuộc đời các nhân vật. Đó là lúc họ phải quyết định ngã rẽ cho chính mình. Một nhạc công saxophone bị vợ ly dị phải chọn lựa phẫu thuật thẩm mỹ để mong nổi tiếng. Một cặp vợ chồng trẻ phải lựa chọn giữa sự nghiệp và tình yêu. Một nghệ sỹ guitar có khả năng sáng tác tốt phải lựa chọn giữa phong cách cá nhân và thị trường. Tất cả những nhân vật đều phải giằng co giữa các lựa chọn trong thời khắc quyết định của cuộc đời mình.
Kazuo sử dụng lối viết đơn giản, rời rạc và ít cảm xúc để kể lại những câu chuyện đời thường. Dạ Khúc – Năm câu chuyện về âm nhạc và đêm buông mang màu sắc ảm đạm với nhiều tiếc nuối nhưng vẫn có những nốt vui và lấp lánh hy vọng. Dù khung cảnh trong các câu chuyện được lập đi lập lại với ban-công, khách sạn, căn hộ, quảng trường nhưng vẫn không nhàm chán. Các nhân vật được xây dựng đa dạng, nhiều màu sắc và cá tính.
Năm câu chuyện nhẹ nhàng, tinh tế và súc tích nhưng đầy ám ảnh. Dù đêm buông, dòng đời có xô đẩy rồi thì ngày mới cũng sẽ lên để mang đến những niềm hy vọng mới và con đường mới cho cuộc đời của mỗi người. Đó cũng là lúc chúng ta tự hỏi: Mình đã sống trọn vẹn đam mê hay chưa?